ALFASCAN 800 Jest chyba faktem niezaprzeczalnym, ûe o zastosowaniach danego komputera decyduje w duûym stopniu jakoôê dostëpnego oprogramowania. Dla Amigi istniejâ juû dobre i co najwaûniejsze, stale udoskonalane programy DTP. Z ich pomocâ, Amigi coraz czëôciej pracujâ przy skîadzie wszelkich publikacji. Wykonywanie takiej pracy bez pomocy skanera jest niezwykle utrudnione, gdyû bardzo czësto zachodzi potrzeba umieszczenia w tworzonych dokumentach zdjëê, rysunków itp. W takich sytuacjach skaner wydaje sië byê niezastâpiony. Chciaîbym wiëc przedstawiê nieco bliûej jedno z dostëpnych na naszym rynku urzâdzeï tego typu - Skaner AlfaScan 800 firmy AlfaData. Przy skîadzie publikacji, rzeczâ niezwykle istotnâ jest urzâdzenie, na którym drukowane bëdâ nasze prace. Ma to wbrew pozorom duûe znaczenie przy wyborze odpowiedniego skanera. Jeôli bëdziemy korzystaê z naôwietlarek, to przy ich wysokiej jakoôci "druku", bëdziemy mogli sobie pozwoliê na wykonywanie separacji barwnych i umieszczanie w dokumentach kolorowych fotografii. W takiej sytuacji potrzebny bëdzie skaner o naprawdë dobrych parametrach. Wymogi te speîniajâ zazwyczaj kolorowe skanery stacjonarne. Sâ one jednak dosyê drogie i korzystajâ z nich profesjonaliôci. Jeûeli przewidujemy przygotowywanie materiaîów dla drukarni na typowej drukarce laserowej, to kolorowe fotografie moûemy zostawiê w spokoju nawet 600 dpi obecnych drukarek jest wartoôciâ zbyt maîâ, aby wykonaê folie z separacjâ barwnâ, przeznaczone do wykorzystania w drukarni. W takiej sytuacji trzeba sië ograniczyê do fotografii czarno - biaîych, a w razie potrzeby prace uatrakcyjniê przez zastosowanie kolorowych ramek, "tîa", czy tekstu w róûnych kolorach. I tu zaczyna sië pole do popisu dla skanerów czarno - biaîych. Waûne jest tylko, aby dysponowaîy wysokâ rozdzielczoôciâ i w miarë duûâ liczbâ rozpoznawanych odcieni szaroôci. Takie wîaônie parametry oferuje skaner AlfaScan 800. Konkretnie jest to 800 dpi przy 256 odcieniach szaroôci. Na skaner rëczny, sâ to parametry doôê przyzwoite. Opisywany tu zestaw skîada sië z samego skanera, raczej typowego z wyglâdu (biaîa obudowa w ksztaîcie litery T), interfejsu pozwalajâcego na podîâczenie do portu równolegîego i zasilacza sieciowego. Do tego mamy jeszcze instrukcje, dyskietkë z oprogramowaniem i specjalny liniaî, o którym nieco dalej. W tym miejsce chciaîbym zatrzymaê sië na chwilë przy sprawie podîâczania skanera do komputera. Wybór portu równolegîego podyktowany byî z pewnoôciâ wymogiem pracy tego urzâdzenia z wszystkimi modemami Amigi. I rzeczywiôcie takie podîâczenie daje dostëp do tego urzâdzenia posiadaczom najpopularniejszych w tej chwili modeli, czy A500 i A1200. Podîâczenie takie ma jednak pewnâ wadë. Jeôli ktoô zdecyduje sië na zakup skanera, to jest juû zazwyczaj posiadaczem jakiejô drukarki. A jak powszechnie wiadomo jâ takûe podîâcza sië do portu równolegîego. I tu pojawia sië problem. Jeôli podczas pracy zeskanujemy jakâô grafikë, wstawimy jâ do dokumentu i chcemy wykonaê próbny wydruk, trzeba nagrywaê wszystko na dysk, wyîâczaê komputer, przekîadaê wtyczki itd. Na dîuûszâ metë taka sytuacja jest niezwykle uciâûliwa. Problem ten rozwiâzaê moûna stosujâc tzw. przeîâczniki portów, ale te najprostsze (najtaïsze) uwalniajâ nas tylko od przekîadania wtyczek, komputer i tak trzeba wyîâczaê. A lepsze, elektroniczne kosztujâ doôê sporo. Posiadacze A500 i A1200 nie bëdâ mieli chyba innego wyjôcia, lecz wszyscy posiadacze tzw. duûych Amig z pewnoôciâ woleliby opcjonalny interfejs w postaci karty wkîadanej do komputera (tak jak to bywa przy skanerach do IBM). Znika wtedy problem przekîadania wtyczek, a i dodatkowy zasilacz sieciowy (mile widziany przy A500 i A1200) okazaîby sië zbëdny. W tej chwili dostëpny jest jednak tylko zestaw z interfejsem zewnëtrznym. Przyjrzyjmy mu sië zatem nieco bliûej. W obudowie skanera moûna znaleúê oprócz przycisku START, którego dziaîania nie trzeba chyba wyjaôniaê, jeszcze trzy inne przeîâczniki i potencjometr. Dwupozycyjny przeîâcznik na dolnej czëôci obudowy oznaczony jako L i H, przeznaczony jest do przeîâczania skanera w tryb wysokiej (500 do 800 dpi) i niskiej (100 do 400 dpi) rozdzielczoôci. Do dokîadnego ustawienia rozdzielczoôci (co 100 dpi) przeznaczony jest drugi z przeîâczników. Tym razem czteropozycyjny i umieszczony na prawej czëôci obudowy. Trzeci z przeîâczników pozwala na wybór trybu skanowania. Do dyspozycji mamy tryb czarno - biaîy (text) przeznaczony do skanowania tekstów i rysunków jednobarwnych oraz trzy tryby fotograficzne pozwalajâce na póúniejsze uzyskanie odcieni szaroôci. Potencjometr sîuûy do ustawiania jasnoôci. Regulacja taka jest konieczna w zasadzie przed kaûdorazowym skanowaniem, poniewaû zdjëcia bywajâ bardzo róûne (pod wzglëdem jasnoôci). Nie jest to operacja trudna, gdyû moûna manipulowaê potencjometrem podczas skanowania i jeden próbny "przejazd" pozwala szybko tak dobraê jasnoôê, aby wszystkie szczegóîy byîy dobrze widoczne. Jeôli wiemy juû "co jest do czego" moûemy podîâczyê skaner i zasilacz do interfejsu, interfejs do komputera, a zasilacz rzecz jasna do gniazda sieciowego. Wîâczamy komputer wczytujemy program obsîugujâcy i siëgamy do instrukcji, aby czegoô sië o nim dowiedzieê. Mimo, ûe wydana jest ona w postaci kilkunastostronicowej broszurki, zawiera dwie wersje jëzykowe, angielskâ i niemieckâ. Na temat niemieckojëzycznej wersji nie bardzo mogë sië wypowiedzieê, ale czëôê angielskojëzyczna napisana jest bardzo jasno i przejrzyôcie. Nawet osoby sîabo znajâce ten jëzyk nie bëdâ wiëc miaîy trudnoôci ze zrozumieniem treôci manuala. Zupeînie innâ sprawâ jest jej pobieûnoôê. Trudno tam znaleúê jakieô szczegóîowe informacje (moûe z wyjâtkiem danych technicznych skanera), opis programu obsîugujâcego jest natomiast bardzo krótki i zwiëzîy. Nie jest to aû taka wielka wada, gdyû jest on bardzo prosty. Pozwala tylko na skanowanie i zgranie grafiki na dysk. Obróbka takiego obrazu to juû zadanie dla innych programów, nie doîâczonych do skanera. Pracë takâ najîatwiej bëdzie wykonaê przy pomocy pakietu typu ImageFX, ale i poczciwe DeluxePaint oraz Digitall Illusions powinny daê sobie radë. Przed rozpoczëciem pracy dobrze jest ustawiê odpowiednio parametry skanowania. Przeznaczona jest do tego opcja SETUP. W oknie które pojawia sië po jej uruchomieniu moûna ustawiê rozdzielczoôê i wymiary skanowanego obrazu. Jeôli idzie o ustawienie rozdzielczoôci to bardzo praktycznâ okazaîa sië zdolnoôê programu do automatycznego rozpoznania ustawienia przeîâczników w skanerze. Zmiana rozdzielczoôci przeîâcznikiem powoduje natychmiastowâ zmianë odpowiedniego parametru na ekranie. Przy tej operacji pewnâ nieprzyjemnâ niespodziankâ uraczeni zostanâ posiadacze Amig z procesorem 68000. Przy takiej konfiguracji próba ustawienia 700 lub 800 dpi, koïczy sië komunikatem o zbyt wolnym procesorze. Na tych komputerach maksymalnâ rozdzielczoôciâ jest 600 dpi. Nie ma sië jednak specjalnie czym martwiê, gdyû i przy takiej rozdzielczoôci skanowane zdjëcia wyglâdajâ zupeînie dobrze. Przy ustawianiu rozmiarów obrazu zdziwiâ sië juû wszyscy. Szerokoôê skanowania regulowaê moûna od peînej szerokoôci skanera (10,5 cm) do 2,5 cm ze "skokiem" co 2,5 cm i jest to zgodne z prawdâ. Przy ustawianiu dîugoôci skanowania podawana wartoôê jest zaniûona okoîo 2,5 krotnie. Prawdopodobnie jest to spowodowane jakimô bîëdem w przeliczaniu centymetrów na cale, poniewaû program ma moûliwoôê wyboru jednostek jednak zarówno w centymetrach jak i calach na ekranie jest podawana wartoôê niezgodna z prawdâ. Kolejnâ sprawâ jest iloôê posiadanej pamiëci. Przy standardowym 1MB, czy nawet 2MB A1200, ale za to w najwyûszej rozdzielczoôci wiele zdziaîaê sië nie da. Bëdzie moûna zeskanowaê co najwyûej kilka centymetrów zdjëcia o peînej szerokoôci skanera. Dla przykîadu podam, ûe przy 600 dpi, peînej szerokoôci skanera i 3MB RAM moûna zeskanowaê okoîo 10 cm obrazu. Moûna sobie z tym poradziê, skîadajâc poszczególne fragmenty choêby przy pomocy DeluxePainta, ale bëdzie to juû spore utrudnienie. Jeôli wszystkie parametry mamy ustawione, to czas najwyûszy przystâpiê do skanowania. Klikniëcie na SCAN powoduje zapalenie sië szeregu zielonych diod ôwiecâcych pod skanerem i po przyciôniëciu klawisza START w skanerze, moûna powoli przesuwaê urzâdzenie po interesujâcym nas obrazie. Skanowany obszar moûna obserwowaê przez przyciemnianâ "szybkë" znajdujâcâ sië z przodu obudowy (skanowany obraz pojawia sië teû na ekranie, w duûym powiëkszeniu). Jeôli bëdziemy skaner przesuwaê zbyt szybko zacznie ostrzegawczo migaê czerwona lampka w górnej czëôci obudowy. Pojedyncze bîyski moûemy zignorowaê, jednak ôwiecenie ciâgîe to znak do natychmiastowego zwolnienia. Jeôli sië do tego nie zastosujemy, skanowany obraz moûe byê znieksztaîcony. Po pewnym czasie nabiera sië jednak wprawy i nie ma z tym problemu. Trzeba jednak pamiëtaê, ûe dopuszczalna prëdkoôê skanowania zaleûna jest od rozdzielczoôci i wynosi od 8,5 cm/s przy 100 dpi do 1,6 cm/s przy 800 dpi. Skanowanie moûna przerwaê przez ponowne naciôniëcie przycisku START w skanerze, a zakoïczyê (wyjôcie z opcji skanowania) przez naciôniëcie lewego klawisza myszki. Widoczny na ekranie obraz (duûe powiëkszenie) bâdú jego fragment (clip) moûna zgraê na dysk, jako plik w formacie IFF lub IFF24. Moûna takûe (co jest o wiele bardziej interesujâce) przeksztaîciê go na obraz w odcieniach szaroôci. Po wybraniu opcji VIEW pojawia sië okno, w którym wybraê moûna rozdzielczoôê (Lo-Res, Hi-Res, S-Hires - wszystkie z Interlacem lub bez), oraz liczbë odcieni szaroôci. I tu kolejna niemiîa niespodzianka dla posiadaczy starszych Amig. Tryb 256 odcieni szaroôci dostëpny jest tylko dla posiadaczy Amig z ukîadami AGA, pozostaîym oferowane jest jedynie 16 odcieni. Wynika to niestety z konstrukcji komputera. Nie pomaga tu nawet 24-bitowa karta graficzna, gdyû program stosuje bezpoôrednie odwoîania do ukîadów graficznych Amigi. Jednak system EGS moûe byê tu pewnym rozwiâzaniem. Mimo to muszë przyznaê, ûe przetwarzanie na odcienie szaroôci dziaîa bardzo dobrze i uzyskane w ten sposób obrazy (moûna je oczywiôcie zgraê na dysk) wyglâdajâ caîkiem nieúle. Program obsîugujâcy skaner ma jeszcze jednâ ciekawâ funkcjë. Zawiera moduî pozwalajâcy na poîâczenie ze sobâ dwóch zeskanowanych fragmentów arkusza A4. Aby dokonaê takiej operacji zeskanowaê trzeba oddzielnie lewâ i prawâ czeôê takiej kartki (w odpowiednim ustawieniu skanera pomaga doîâczona linijka), a uzyskane obrazy zgraê na dysk bez przeksztaîcania na odcienie szaroôci. Nastëpnie uruchomiê trzeba moduî îâczâcy przez klikniëcie na odpowiednim gadûecie i wczytaê przygotowane wczeôniej poîówki obrazu. Nastëpnie posîugujâc sië widocznymi na ekranie gadûetami, trzeba ustawiê obie czëôci tak, aby stanowiîy jeden obraz i miejsce îâczenia nie byîo widoczne. Dziëki pracy na bardzo powiëkszonym obrazie nie jest to wcale takie trudne jak mogîoby sië poczâtkowo wydawaê. Obraz wynikowy moûna zgraê na dysk i póúniej juû w caîoôci przeksztaîciê na odcienie szaroôci. Przy korzystaniu z tej funkcji pojawia sië jednak problem dostëpnej pamiëci. Trzeba bowiem Braê pod uwagë, ûe podczas îâczenia, w pamiëci muszâ znajdowaê sië dwa obrazy, a jeôli skanujemy "do kreski" na drugi obraz nie bëdzie po prostu miejsca. Uûycie tej funkcji staje wiëc pod wielkim znakiem zapytania, chyba ûe ktoô dysponuje wieloma megabajtami pamiëci, bâdú zadowala sië skanowaniem w niskiej rozdzielczoôci. Podsumowujâc chciaîbym zaznaczyê, ûe opisywany tu skaner od strony sprzëtowej spisywaî sië doskonale. Mam jednak kilka zastrzeûeï do doîâczonego oprogramowania. Oprócz wspomnianych juû wad, istotnym wydaje sië byê brak moûliwoôci przygotowania grafik w 256 odcieniach szaroôci na komputerach nie wyposaûonych w koôci AGA. Program zakîada bowiem moûliwoôê zgrania na dysk obrazu w odcieniach szaroôci, tylko po jego wyôwietleniu, a to jest z oczywistych wzglëdów niemoûliwe. Przydaîaby sië bardzo funkcja przeliczenia i zgrania obrazu na dysk bez wyôwietlania. Moûna by dziëki temu przygotowaê obrazy w 256 odcieniach na wszystkich Amigach. Problemy te rozwiâzaîoby teû przygotowanie odpowiedniego moduîu dla programu ImageFX, dajâc przy okazji szansë na wykorzystanie pamiëci wirtualnej, posiadaczom Amig z procesorem bez MMU, sugestie takie moûna kierowaê jednak tylko pod adresem producenta. Mimo wszystko, AlfaScan 800 nawet z obecnym oprogramowaniem jest interesujâcâ propozycjâ dla wielu uûytkowników Amigi zajmujâcych sië skîadem publikacji i przy swoich moûliwoôciach (256 odcieni szaroôci 800 dpi) i cenie okoîo 3,5 mln (06.94) nie ma na polskim rynku godnego konkurenta.